گفت‌و‌گو با سیدعلی حسینیان نسب، عکاس مشهدی | هنر تاریخ مصرف ندارد

به گزارش شهرآرانیوز؛ سید علی حسینیان نسب، مدرس دانشگاه، مؤلف و هنرمند عکاس دهه شصتی اهل مشهد است که توانسته آثار متفاوتی در زمینه عکاسی خلق کند. او در ویرایش عکس‌ها روشی را برگزیده که ضمن حفظ ماهیت اولیه تصویر، احساسی متفاوت را به مخاطب القا می‌کند.

حسینیان نسب در سال‌های فعالیت حرفه‌ای خود، تجربیات کاری متنوعی داشته و در مقطعی که در مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی مشغول به کار بوده، تصاویر ناب و متفاوتی از حرم مطهر رضوی ثبت کرده است.

عکاس باید دست از سرِ تکنسین بودن بردارد

حسینیان نسب در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرا، در پاسخ به این پرسش که یک عکاس چگونه می‌تواند از تکراری شدن آثار خود جلوگیری کند، می‌گوید: امروزه دوربین بسیار گسترده‌تر از گذشته در اختیار مردم قرار گرفته است و کیفیت و قابلیت‌های دوربین به عنوان یکی از عوامل مهم در خرید تلفن همراه، که همواره در دسترس است، مورد توجه قرار دارد. همین مسئله موجب شده بسیاری از عکس‌ها به آثاری تکراری تبدیل شوند.

در چنین شرایطی، عکاس باید دست از سرِ تکنسین بودن بردارد. تکنسین زیاد داریم؛ باید هنرمند باشیم. وی می‌افزاید: هنرمند بودن با هیچ چیز به وجود نمی‌آید؛ بلکه باید در وجود فرد نهادینه باشد. اگر شخص به خودشناسی برسد و بیشتر به درون خود بنگرد و در آن جست‌و‌جو کند، مسیر خود را خواهد یافت. 

حتی اگر عکاس به عنوان حرفه‌ای به این کار نپردازد و صرفا برای تفریح عکاسی کند، نباید با خود تعارف داشته باشد؛ چراکه این تعارف موجب اتلاف عمر او می‌شود. هنرمند باید از نقطه‌ای که مورد انتقاد قرار می‌گیرد، بهره‌مند شود؛ چراکه دقیقا همان جاست که به سبک شخصی خود دست یافته است. حسینیان نسب می‌گوید: تجربه باعث می‌شود عکاس بر زمان و لحظه‌ها تسلط پیدا کند. 

هرچند در آغاز مسیر، زمان بر او غلبه دارد و از سوژه‌ها عقب می‌ماند، اما پس از کسب تجربه و تمرین، به مرحله‌ای می‌رسد که وقایع برایش قابل پیش بینی می‌شوند و این توانایی به شکل یک غریزه در وجود او شکل می‌گیرد. به عنوان مثال، متوجه می‌شود که مردم در یک موقعیت خاص چه واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهند و در میان آن ها، منتظر بروز یک واکنش خاص می‌ماند تا بتواند آن تصویر را ثبت کند. البته نمی‌شود بدون کسب تجربه هنرمند شد. پختگی در این کار نیاز به گذر زمان دارد.

تا دغدغه نباشد، عکاسی شکل نمی‌گیرد

حسینیان نسب در پاسخ به پرسشی درباره ضرورت وجود دغدغه‌های اجتماعی در عکاس بیان می‌کند: نمی‌توان انتظار داشت عکاس دغدغه‌مند نباشد؛ اساسا تا دغدغه‌ای وجود نداشته باشد، عکاسی شکل نمی‌گیرد. دغدغه چیزی است که آرامش، خورد و خوراک و خواب را از انسان می‌گیرد.

وی بیان می‌کند: در برخی جشنواره‌ها به عنوان داور حضور داشته‌ام. در داوری آثارِ جشنواره‌های موضوعی، آنچه برایم اهمیت دارد، پرهیز از تکرار، نوآوری و نگاه خلاقانه به موضوع است. البته نمی‌توان نقش ویرایش عکس را نادیده گرفت، اما از سوی دیگر نمی‌توان عکسی را مستقل از دغدغه‌های عکاس آن بررسی کرد.

در ادامه حتما بخوانید گفت وگو با داوران جشنواره ملی عکس «نسل امید» | برنامه ریزی سالانه برای جشنواره ها، کیفیت را ارتقا می دهد

دغدغه‌های فنی نباید هنرمند را از مسیر کار خود دور کند

این مدرس دانشگاه بر ضرورت تسلط هنرمند، به ویژه عکاس، بر ابزار کاری خود تأکید می‌کند و می‌گوید: برای یک هنرمند، ابزار اهمیت زیادی دارد و باید نه تنها آن را بیاموزد، بلکه به درستی درک کند. این فهم عمیق از ابزار موجب می‌شود هنرمند بر آن مسلط شود و در نتیجه، تخیل و ذهنیت او بر ابزار غلبه کند و آن را به خدمت بگیرد.

وی همچنین تصریح می‌کند: هوش مصنوعی نیز ابزاری است که اطلاعات خود را از انسان می‌گیرد و هر روز باهوش‌تر می‌شود. با این حال، نباید دغدغه‌های فنی آن قدر پررنگ شوند که هنرمند را از اصل هنر دور کنند. هنر تاریخ مصرف ندارد و با هر پیشرفت فناوری، مسیر خود را همچنان ادامه می‌دهد. بی تردید، هنر می‌تواند راه خود را بیابد و حتی بر هوش مصنوعی نیز غلبه کند.

خیال پایان ندارد

حسینیان نسب درباره شیوه شخصی خود در ویرایش عکس‌ها می‌گوید: گاهی پیش آمده که عکس‌های دیگران را نیز ویرایش کرده باشم، اما لذتی که در ویرایش آثار خودم تجربه کرده‌ام، درباره عکس‌های دیگران احساس نکرده‌ام. همیشه علاقه مندم بدانم پایان کار چگونه خواهد بود؛ شبیه تماشای فیلمی سینمایی برای نخستین بار که از سرانجام آن بی خبرم.

وی می‌افزاید: فرایند ویرایش عکس را تا زمانی ادامه می‌دهم که حسی خوشایند در من شکل بگیرد. همین که حس می‌کنم خیال خود را به درستی ترسیم کرده‌ام، از ویرایش عکس دست می‌کشم. البته ممکن است بعد‌ها دوباره به سراغ همان عکس بروم؛ چراکه آن خوشایندی در همان لحظه به معنای پایان قطعی کار نیست، زیرا خیال، پایانی ندارد.